3 juni 2022Sterre MeijerShare:

Digipraat met Susanne Jansen

Hoe is het om als verpleegkundige digitaal te werken? En gaat dit niet ten koste van contact met de patiënt? Susanne Jansen (48) Regie-verpleegkundige in het Meander Medisch Centrum over het digitaal screenen van patiënten voor een opname, het motiveren van collega’s en haar positieve instelling. ‘Focus altijd op het positieve, kijk naar wat een verandering je brengt.’

’25 jaar geleden ben ik aan een Inservice-opleiding gestart in een klein ziekenhuis in Soest, tegenwoordig gefuseerd tot het Meander Medisch Centrum in Amersfoort. Hier leerde ik het vak van verpleegkundige in de praktijk. Veel doen met minder boeken. Dat lag me wel. Ik heb jarenlang aan het bed gestaan van de patiënt. Na mijn scheiding ben ik meer gaan werken. Ik werd ook ambitieuzer waardoor ik acht jaar geleden de overstap heb gemaakt naar het Opnameplein in het ziekenhuis. Hier bereid ik, samen met andere verpleegkundigen en artsen de patiënten voor op hun opname, bijvoorbeeld een operatie. De diensten zijn regelmatiger en dus beter te combineren met thuis. Nu kan ik nóg meer genieten van de zoete inval van mijn pubers, hun vrienden, mijn vrienden en mijn huidige man, een oude liefde van vroeger…

Inmiddels mag ik mezelf regieverpleegkundige noemen. Dit is een nieuwe functie, in het leven geroepen om de verpleegkundigen ontwikkelingsmogelijkheden te bieden en hiermee de kwaliteit van de zorg te verbeteren. Er komen namelijk steeds meer taken en verantwoordelijkheden bij ons vak kijken: complexe zorgvragen en nieuwe technologieën. Voor deze functie heb ik intern een opleiding moeten volgen en assessment moeten doen. Het was heel leuk om weer met mijn eigen ontwikkeling bezig te zijn. Eigenlijk deed ik veel van de regietaken al, zoals fungeren als aanspreekpunt, projecten oppakken en andere overstijgende taken. Nu wordt dit ook echt erkend, dat is fijn. 

“Wordt LinkedIn ook gebruikt voor inspiratie en het delen van het laatste nieuws in je vakgebied? Zie je, dat wist ik dus niet. Misschien toch maar een profiel aanmaken!”

Online zoeken, offline lezen
Ik vind dat ik best kan meekomen op digitaal gebied. Ik gebruik Facebook en WhatsApp en zoek op internet naar digitale inhoud over mijn vakgebied. Ik vind het ook interessant om me te verdiepen in digitalisering in de zorg. Er verschijnen veel gadgets in deze sector. Patiënten die bijvoorbeeld een kastje dragen waarmee de zorgverlener op afstand bloedsuiker kan uitlezen. Of ‘slim’ incontinentiemateriaal. Dit heet Internet of Things begrijp ik? In die termen ben ik dan weer niet zo thuis.  

Bij het struinen op internet stuit ik bijvoorbeeld ook op boeken zoals: ‘Zorg op afstand, 100 vragen over digitale zorg’. Die lees ik vervolgens dan weer niet digitaal, lekker met het boek in de hand.
Ik heb geen LinkedIn account. Ik zit gewoon goed op mijn plek, dus hoef niet mijn cv te delen. Wordt LinkedIn ook gebruikt voor inspiratie en het delen van het laatste nieuws in je vakgebied? Zie je, dat wist ik dus niet. Misschien toch maar een profiel aanmaken…

“Na slecht nieuws blijft maar een deel van het gesprek hangen. Online kunnen ze nu op hun eigen moment informatie tot zich nemen en vragen rustig beantwoorden.” 

Van 1,5 uur praten in een kamertje naar online vragenlijsten
Vóór Corona kwamen alle patiënten fysiek langs bij het opnameplein om met mij of mijn collega’s gedurende 1,5 uur een lange vragenlijst te bespreken. Hier staan vragen op als: Heeft u hartklachten? Bent u kortademig? Gebruikt u bloedverdunners? Dit is allemaal relevant voor de arts om te weten. Die maakt vervolgens een risico-inventarisatie en bepaalt onder andere welk type verdoving passend is.  

Tijdens Corona zijn we deze gesprekken telefonisch gaan doen. Later zijn we de vragenlijsten online gaan versturen. Patiënten ontvangen dan een link naar een online omgeving waar je bij sommige poli’s ook tekst en filmpjes vindt over de behandeling. Vervolgens kunnen ze zelf de vragen beantwoorden die we voorheen in onze spreekkamers of telefonisch beantwoordden. De arts kan de antwoorden op de vragen snel uitlezen. Sommige antwoorden krijgen een rode markering. Dan weet de arts: hier moet ik scherp op zijn, de behandeling op aanpassen of even contact over opnemen. 

Susanne Jansen

Online vragenlijsten: op je eigen moment in je eigen tempo
We krijgen veel positieve reacties van patiënten op de online screening. Voorheen hadden sommigen net slecht nieuws gehad en moesten gelijk met ons een vragenlijst doornemen. Dan blijft maar een deel van het gesprek hangen dat wij vervolgens voeren. Online kunnen ze op hun eigen moment en tempo de informatie tot zich nemen en vragen beantwoorden. Mensen die slecht ter been zijn of van ver moeten komen, kunnen nu thuisblijven en hoeven niet meer onnodig tijd door te brengen in de wachtkamer.

Voor ons zijn er ook voordelen: we besparen veel tijd. Hierdoor hebben we minder mensen nodig. We hoeven collega’s die afvloeien niet te vervangen of kunnen onze verpleegkundigen weer aan het bed plaatsen.

Op dit moment wordt 40 van de 60 opnames per dag nu online gescreend. De afdeling chirurgie volgt later, dit is een breed specialisme en door de complexiteit van sommige behandelingen wordt dit nu nog telefonisch voorbereid. Ook kinderen screenen we nog telefonisch. Binnen twee jaar hopen we ook voor hen een passende online oplossing te vinden.  

“Soms worden patiënten met hun vragen en onzekerheden van het kastje naar de muur gestuurd. Ik probeer de ping pong altijd bij mij te stoppen, zodat ze gerust en goed geïnformeerd de behandeling ingaan.” 

Creatief omgaan met kort contact
Sinds deze digitalisering haal ik nog steeds evenveel voldoening uit mijn werk. Er is nog genoeg persoonlijk contact. “Mag mijn hulphond blijven slapen?” of: “Wat moet ik allemaal meenemen?” Dit zijn voorbeelden van vragen waarover ik nog steeds telefoontjes krijg.

Soms komen ze er online niet uit of worden ze met hun vragen en onzekerheden van het kastje naar de muur gestuurd. Ik probeer de ping pong altijd bij mij te stoppen, zodat ze gerust en goed geïnformeerd de behandeling ingaan. Ik houd het altijd menselijk, probeer als het kan een grapje tussendoor te maken. Creatief omgaan met het korte contact, dat is een leuke uitdaging an sich. Ook als mensen digitaal niet zo handig zijn of heel graag langskomen of bellen, dan kan dat natuurlijk. We moeten ons doel niet voorbij schieten. Ook kinderen zien we nog gewoon face to face.  

 In de rol van coach
Ik zie mezelf wel als de kartrekker van deze transitie naar online screenen van patiënten. Sommige collega’s moet ik wel motiveren. Van nature willen verpleegkundigen zorgen, geruststellen, een klopje op de hand geven. Termen als online of efficiëntie zijn niet direct aansprekende termen voor ons. Langzamerhand komt iedereen wel tot het inzicht dat online meer voordelen dan nadelen heeft. Het heeft tot nu toe ook geen extra calamiteiten tot gevolg gehad.  

Soms ben ik geneigd gewoon te roepen: Kom op, beetje met de tijd mee. Dit is hoe het nu gaat. Ik probeer in plaats daarvan steeds meer te vragen: Waar loop je tegenaan? Krijg je echt negatieve reacties van patiënten of is het jouw gevoel? Ik wil me in de toekomst meer ontwikkelen in coaching, zodat ik nog beter bij dit soort veranderingen kan begeleiden en motiveren.  

 Ik zou iedereen die werkprocessen moet veranderen door digitalisering willen adviseren: focus op het positieve. Kijk naar wat het je brengt in plaats van de beren op de weg.
Wat ik mezelf gun? Ik hoop dat ik dit nog lang kan doen. Ik vind het zo leuk en ik kan het perfect combineren met de rest van mijn leven. Ik stippel mijn leven niet uit, maar probeer uit dit moment het beste te halen: waar kan ik ontwikkelen en hoe kan ik in dat ene korte telefoontje met de patiënt toch het verschil maken. 

Door: Rosalie Gendrault 

I.AMDIGITAL heeft de ambitie om één miljoen professionals klaar te stomen voor de digitale transformatie. I.AMDIGITAL wil bereiken dat professionals de urgentie voelen om vandaag te starten met de digitale transformatie in hun werk. Zodat meer organisaties wendbaar en voorbereid zijn op een toekomst waarin technologie en data bepalend zijn. We gaan in gesprek met professionals die in hun werk initiatief nemen om aan de slag te gaan met hun digitale vaardigheden.